ABD'deki Halkbank davasında önemli gelişme

CNBC-e.com'un Reuters'ta dayandırdığı haberine göre ABD'de Temyiz Mahkemesi, Halk Bankası'nın İran'ın Amerikan yaptırımlarından kaçmasına yardım ettiği gerekçesiyle ABD'deki cezai suçlamalardan muafiyet talebini reddetti.

Manhattan'daki 2. ABD Temyiz Mahkemesi, yabancı bir devlet şirketinin ticari faaliyetleriyle ilgili iddia edilen suç eylemleri nedeniyle, ABD'de kovuşturulmaktan mutlak surette muaf tutulmasını sağlayacak bir genel hukuk dayanağı bulunmadığını tespit etti.

ABD savcıları 2019 yılında Halkbank'ı İran, Türkiye ve Birleşik Arap Emirlikleri'nde yaptırımlardan kaçınmak için para servis sağlayıcıları ve paravan şirketler kullandığı iddiasıyla suçlamıştı.

Savcılar, Halkbank'ın İran'ın 20 milyar dolarlık kısıtlı fonları gizlice transfer etmesine yardımcı olduğunu, petrol gelirlerini İran'ın çıkarlarına fayda sağlamak için altın ve nakde dönüştürdüğünü ve petrol gelirlerinin transferlerini haklı çıkarmak için sahte gıda sevkiyatlarını belgelediğini iddia etti.

Halkbank banka dolandırıcılığı, kara para aklama ve komplo suçlamalarını kabul etmedi.

Halkbank davasında daha önce yaşananlar

ABD’de İran yaptırımlarını delmek dahil 6 suçla itham edilen Halk Bankası, 2019’dan bu yana davanın düşürülmesi için mücadele veriyor.

Halk Bankası, 5 Ekim 2019’da açılan davada, suçlamaları kabul etmeyip, "Yabancı Devlet Dokunulmazlık Yasası" kapsamında davanın düşmesi talebinde bulundu.

New York’ta federal ve temyiz mahkemelerinde talebi kabul edilmeyen Halk Bankası, devlet kontrolündeki yabancı bir kurumun Türkiye’deki faaliyetleri nedeniyle ABD’de yargılanamayacağını savunarak, en yüksek karar merci olan ABD Yüksek Mahkemesi’ne başvurdu. ABD Yüksek Mahkemesi, 19 Nisan 2023’te Halk Bankası’nın ticari faaliyetleri nedeniyle başvurusunu reddederek, yargı bağışıklığının bulunmadığına ve ceza yargılamasından muaf olmadığına hükmetti.

Yüksek Mahkeme, New York’taki temyiz mahkemesinden ise Halk Bankası’nın teamül hukuku kapsamında yargı bağışıklığının olup olmadığının yeniden değerlendirmesini istedi.

Halk Bankası’nın ABD’deki avukatı Robert M. Cary, temyiz mahkemesine sunduğu dilekçede, ‘’Türk hükümetinin direktifleriyle faaliyetlerini yürüten ve devletin bir kolu’’ olan bankanın Türkiye’deki faaliyetleri nedeniyle ABD’de yargılanamayacağını belirtti.

Savcılık ise, Yabancı Devlet Dokunulmazlık Yasası’nın ceza davalarında devletlere yargı bağışıklığı sunmadığını ve bu kararırın ABD Yüksek Mahkemesi tarafından da onandığını belirtiyor.