Borsadaki şirketler için enflasyon muhasebesi nedir?

Enflasyon, bir ekonomide genel fiyat seviyelerinin arttığı bir durumu ifade eder. Bu artışlar, şirketlerin finansal raporları üzerinde önemli etkilere neden olabilir.

Bunun nedeni ise varlıkların ve borçların gerçek değerlerinin zaman içerisinde değişmesidir. Bu nedenle, enflasyonun etkilerini dikkate almak, doğru finansal analiz ve kararlar almak için önemlidir.

ENFLASYON MUHASEBESİ NEDİR?

En genel tanımıyla borsa şirketleri için enflasyon muhasebesi, şirketlerin finansal raporlarını enflasyonun etkilerine karşı ayarlamalarını içeren bir muhasebe yöntemidir.  Enflasyon muhasebesi; paranın satın alma gücündeki değişimler nedeniyle gerçek durumu ifade edemeyen mali tabloların, gerçek durumu ifade eder hale gelmelerini sağlamak üzere düzeltme işlemine tabi tutulması anlamına gelir.

Mehmet Şimşek'in yabancı yatırımcı turuna çıktığında geleceğini söylediği enflasyon muhasebesi ilk olarak 2004’te uygulanmıştı. 2022’de kanuni şartların oluşmasına rağmen ertelenen enflasyon muhasebesinin bu yıl sonu için uygulanması bekleniyor.

BORSAYA AÇIK ŞİRKETLER İÇİN ENFLASYON MUHASEBESİ NE ANLAMA GELİYOR?

Borsa şirketleri için enflasyon muhasebesi yapmanın etkilerini özetle şu şekilde sıralayabiliriz:

• Endeksleme: Şirketler, finansal tablolarındaki varlıkları ve borçları, enflasyon oranına göre endeksleyebilirler. Bu, değerlerin gerçek satın alma gücünü korumaya çalışır.
• Fiyat Değişikliklerinin Kaydedilmesi: Enflasyon, envanter maliyetleri, varlık değerleri ve borçlar üzerinde etkiler yaratabilir. Bu nedenle, finansal tablolarda bu değişikliklerin kaydedilmesi gerekebilir.
• Sabit Varlıkların Değerlemesi: Şirketler, sabit varlıklarını (örneğin, binalar, makineler) düzeltilmiş maliyet yöntemiyle değerleyebilirler. Bu, varlıkların değerinin zaman içindeki değişikliklerini hesaba katar.
• İşletme Kârının Düzeltimi: Enflasyon, işletme gelirlerini ve giderlerini etkileyebilir. Şirketler, işletme kârlarını enflasyonun etkilerini dikkate alacak şekilde düzeltebilirler.
• Raporlama ve Açıklama: Enflasyon muhasebesi uygulayan şirketler, finansal tablolarında bu düzeltilmiş değerleri ve diğer ilgili bilgileri açıklamalıdır. Bu, yatırımcıların ve diğer paydaşların finansal durumu daha iyi anlamalarına yardımcı olur.

KİMLER ENFLASYON DÜZELTMESİ YAPACAK?

Tam mükellefiyete tabi ve bilanço esasına göre defter tutan kollektif, adi komandit ve adi şirketler de dâhil olmak üzere; gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri enflasyon düzeltmesine tabi olacaktır. Söz konusu düzenleme zorunlu olarak uygulanacaktır.

Kayıtlarını Türk para birimi dışında başka bir para birimiyle tutmalarına izin verilen mükellefler ile kayıtlarını Türk para birimi dışında başka bir para birimiyle tutmalarına izin verilen, ancak Türk para birimiyle kayıt yapan mükelleflerden, Türk para birimiyle kayıt yapmaya başlanılan yıldan itibaren üç yıl geçmemiş olanlar enflasyon düzeltmesi yapmayacaktır.