Devlet Tahvili Nedir?

Yatırımcılar bankalar veya aracı kurumlar kanalıyla yeni ihraç edilen devlet tahvillerini satın alabilirler veya sadece T.C. Merkez Bankası, borsa üyeleri ve SPK yetki belgesine sahip bankaların işlem yapabildiği tahvil piyasasında, yetkili aracı kuruluşlar aracılığıyla BİST Menkul Kıymetler Borsası Kesin Alım Satım Pazarı’nda (2.el piyasada) işlem gören devlet tahvillerine yatırım yapabilirler ve emanet hesaplarda bedelsiz olarak saklayabilirler. Bunun için yatırımcıların bir aracı kurum veya bankada yatırım hesabı açtırmaları gereklidir.  

Bireyler veya kurumlar yatırım portföylerinde riskleri dengelemek amacıyla genellikle belirli bir oranda hazine bonosu ve devlet tahvili bulundururlar. Devlet tahvilleri aynı zamanda bankalar tarafından çeşitli işlemlerde garanti olarak kabul edilir. Devlet tahvilleri vade sonuna kadar saklanabileceği gibi faiz oranlarındaki değişimlerden kazanç sağlamak için vadesinden önce 2.el piyasada alınıp satılabilir. 100.000 TL’nin altındaki tüm bono ve tahvil emirleri Borsa İstanbul Kesin Alım Satım Pazarında (2.el sabit getirili menkul kıymet işlemleri) işlem görür. Tahvil/bonoların işlem fiyatları günlük olarak BIST Kesin Alım Satım Pazarı'nda ilan edilir. 

Devlet güvencesine sahip, risksiz, sabit getirili ve yüksek likiditeye sahip yatırım araçları olan devlet tahvilleri iskontolu veya kuponlu olarak ihraç edilir. Genellikle 2 yıldan uzun vadeli tahviller kuponlu, 2 yıla kadar vadeli olanlar ise iskontolu ihraç edilir. Tahvil sahipleri vade sonunda tahvillerini para çevirdiklerinde ana paralarını ger alırlar. Kuponlu tahvillerde senede 1,2 veya 4 kez kupon karşılığında faiz ödemesi yapılır ve vade sonunda tahvil üzerinde yazılı nominal değer üzerinden devlet tahvilini geri alır. Devlet tahvili faiz ödemeleri ayın 1’i ile 15’i arasında yapılmaktadır.

Reel faiz oranı yani nominal faiz ve enflasyon oranları arasındaki fark tahvil yatırımcısının getirisini belirler. Devlet tahvillerinin nominal değeri, vade sonunda yatırımcının eline geçecek olan toplam para miktarını temsil eder. Kupon faiz oranı ise devlet tahvilinin değeri üzerinden yüzde olarak belirlenen ve tahvil sahibine ödenecek faizi gösterir. Tahvile ödenecek faiz oranları ve ödeme koşullarını açıkça belirten izahname tahvil alan yatırımcıya verilir. 

Devlet tahvilini vadesi gelmeden ikincil piyasayda satmak için tahvili aldığınız aracı kurum ile iletişime geçmek gereklidir. Merkez Bankası şubelerinden alınan tahvilleri vadesi gelmeden satmak için ise tahvili alırken size verilen makbuzu, herhangi bir Merkez Bankası şubesine ibraz etmeniz gereklidir. Merkez Bankası bu talebiniz aldığında herhangi bir ticari bankanın depo hesabına ödeme yapar ve bu banka üzerinden işlem gerçekleşir.