FED Faiz Arttırırsa Dolar Ne Olur?

Bu bilgiye göre FED faiz oranlarını yükselttiğini açıkladığı takdirde, bütün hareketleri ve açıklamaları gibi bunun da Türkiye ekonomisi üzerinde etkisi önemli olacağı açıkça görülür. Bu yazıda FED faiz artması halinde bu durumun doların ve Türkiye’nin üzerindeki olası etkileri, ekonomi kuralları çerçevesinde incelenmektedir.

Daha açık söylemek gerekirse FED faiz oranları artması Amerika Birleşik Devletler para birimi olan Amerikan Dolarının değerini otomatik olarak yükseltir. Fakat önemli konu, doların yalnızca ABD’de değil Dünyanın pek çok yerinde şu andaki ve gelecekteki ekonomik büyümenin göstergesi olarak kullanılmasıdır.

Gelişmiş ülkeler için piyasada doların değerinin artması ve güçlü olması ekonomi için olumlu bir göstergedir. Türkiye gibi ekonomik gelişimini henüz tamamlayamamış ülkelerde ise, bu durum oldukça farklıdır.

Döviz Kurunun Piyasa Koşullarına Etkisi

FED faiz artırımı ile birlikte Dolar çok fazla yükselebilir. Böyle bir durumda Dolar/ TL kurunda da yükselme yaşanır. Bu durum Euro tarafından da değerlendirildiğinde piyasada var olan ve tahmin edilen gelişmelere göre, ekonomik durum olumlu ya da olumsuz etkilenebilir. Genel olarak kurda iniş çıkış yaşanması, ekonomik krizlerin çıkma sebebi olur. Bu durum özellikle, Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerdeki istihdam düzenini de olumlu ya da olumsuz olarak etkileyebilir.

FED Faiz Artırımı Ve Dolar Borcu

Amerika Birleşik Devletleri daima büyüme eğiliminde olduğu için faiz oranlarının arttırmak Amerikan ekonomisi için doğru hareket olabilir. Fakat gelişmekte olan ülkeler için durum daha farklı olduğundan FED’in faizi arttırması bu tip ülkelerin ekonomisini olumsuz etkiler. 

Türkiye, Brezilya ya da Güney Afrika gibi ülkeler sürekli olarak dış ticaret açığı verirler. Cari açıklarını dengede tutabilmek için ise dolar üzerinden borçlanırlar. ABD’de faiz oranlarının doların değerlenmesine paralel olarak arttığı takdirde gelişmekte olan ülkeler ile ABD arasındaki döviz kurundaki artış daha fazla olmaya başlar. Bunun sonucunda da gelişmekte olan ülkelerin dolar borcu katlanarak artar ve ekonomileri ciddi anlamda sıkıntıya girer.

FED Faiz Artırımı ve Kredilere Etkisi

FED faiz arttırınca piyasadaki para arzında düşüş yaşanır. Bunun paralelinde doların değeri yükselir. Bunun sebebi yüksek faiz oranlarının para arzında düşüşe neden olması ve doların değer kazanmasına yol açmasıdır.

Faiz oranlarının artışı ile gelişmekte olan ülkelerin bankaları kredi kullanırken daha yüksek maliyetler ile iş yapmak zorunda kalır. Aynı şey gelişmekte olan ülkelerin tüketicileri için de geçerlidir. Faiz yüzdesinin artışı ile kredilerin maliyeti yükselir. Buna göre de banka kredileri piyasadaki tüketiciler için daha da maliyetli hale gelir. Bu tip durumlarda kredi maliyetinde artış olduğu için üretim ve tüketim olumsuz etkilenir.

FED Faiz Artırımının Altın ve Petrol vb. Piyasaya Etkisi

Pamuk, altın ya da petrol gibi global emtiaların fiyatı her zaman ABD doları üzerinden belirlenir. FED faiz oranını arttırdığında doların güçlenmesi gelişmekte olan ülke ekonomilerinde petrol, altın vb. emtiaların fiyatını yerel para cinsi üzerinden arttırır.

İşte burada önemli bir nokta ortaya çıkar, FED faiz artışı olduktan sonra eğer gelişmekte olan ekonomi doğal kaynak bolluğuna dayanıyor ise, bahse konu ülkenin ekonomisi daha da kötüye gider. Bunun sebebi ise, eldeki ürünün değeri azalırken, var olan kredi akışının da daralmasıdır. Böylece bu ülkeler gittikçe daha da zor duruma itilir.