Türkiye'nin yaşlı nüfusu arttı

TÜİK İstatistiklerler Yaşlılar, 2022 verilerini yayımıladı.

Buna göre, yaşlı nüfus olarak kabul edilen 65 ve daha yukarı yaştaki nüfus, 2017 yılında 6 milyon 895 bin 385 kişi iken son beş yılda yüzde 22,6 artarak 2022 yılında 8 milyon 451 bin 669 kişi oldu. Yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranı ise 2017 yılında yüzde 8,5 iken, 2022 yılında yüzde 9,9'a yükseldi. Yaşlı nüfusun 2022 yılında yüzde 44,4'ünü erkek nüfus, yüzde 55,6'sını kadın nüfus oluşturdu.

Nüfus projeksiyonlarına göre yaşlı nüfus oranının 2030 yılında yüzde 12,9, 2040 yılında yüzde 16,3, 2060 yılında yüzde 22,6 ve 2080 yılında yüzde 25,6 olacağı öngörüldü.

Yaşlı nüfus yaş grubuna göre incelendiğinde, 2017 yılında yaşlı nüfusun yüzde 61,6'sının 65-74 yaş grubunda, yüzde 29,7'sinin 75-84 yaş grubunda ve yüzde 8,6'sının 85 ve daha yukarı yaş grubunda yer aldığı görülürken, 2022 yılında yüzde 64,5'inin 65-74 yaş grubunda, yüzde 27,7'sinin 75-84 yaş grubunda ve yüzde 7,9'unun 85 ve daha yukarı yaş grubunda yer aldığı görüldü.

Yaşlı nüfusun yüzde 0,1'ini oluşturan 100 yaş ve üzerindeki yaşlı kişi sayısı, 2022 yılında 5 bin 344 oldu.

Türkiye nüfusunun yaş yapısı değişti

Yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranının yüzde 10,0'u geçmesi nüfusun yaşlanmasının bir göstergesi olarak görülüyor. Türkiye'de yaşlı nüfus, diğer yaş gruplarındaki nüfusa göre daha yüksek bir hız ile artış gösterdi.

Küresel yaşlanma süreci olarak adlandırılan "demografik dönüşüm" sürecinde olan Türkiye'de, doğurganlık ve ölümlülük hızlarındaki azalma ile birlikte sağlık alanında kaydedilen gelişmeler, yaşam standardının, refah düzeyinin ve doğuşta beklenen yaşam süresinin artması ile nüfusun yaş yapısı şekil değiştirdi. Çocuk ve gençlerin toplam nüfus içindeki oranı azalırken yaşlıların toplam nüfus içindeki oranı artış gösterdi. Türkiye, oransal olarak yaşlı nüfus yapısına sahip ülkelere göre hala genç bir nüfus yapısına sahip olsa da, yaşlı nüfus sayısal olarak oldukça fazladır. Türkiye nüfusunun ortanca yaşı yükseldi.

Ortanca yaş arttı

Nüfusun yaşlanması ile ilgili bilgi veren göstergelerden biri olan ortanca yaş, 2017 yılında 31,7 iken 2022 yılında 33,5 oldu. Ortanca yaş 2022 yılında erkeklerde 32,8, kadınlarda 34,2 olarak gerçekleşti.

Nüfus projeksiyonlarına göre, 2030 yılında 35,6, 2040 yılında 38,5, 2060 yılında 42,3 ve 2080 yılında 45,0 olacağı öngörüldü.

Yaşlı bağımlılık oranı 2022 yılında yüzde 14,5 oldu

Çalışma çağındaki yüz kişiye düşen yaşlı sayısını ifade eden yaşlı bağımlılık oranı, 2017 yılında yüzde 12,6 iken bu oran 2022 yılında yüzde 14,5'e yükseldi.

Nüfus projeksiyonlarına göre, yaşlı bağımlılık oranının 2030 yılında yüzde 19,6, 2040 yılında yüzde 25,3, 2060 yılında yüzde 37,5 ve 2080 yılında yüzde 43,6 olacağı öngörüldü.

Birleşmiş Milletler dünya nüfus tahminlerine göre 2022 yılı için dünya nüfusunun 7 milyar 975 milyon 105 bin 156 kişi, yaşlı nüfusun ise 782 milyon 998 bin 642 kişi olduğu tahmin edildi. Bu tahminlere göre dünya nüfusunun yüzde 9,8'ini yaşlı nüfus oluşturdu. En yüksek yaşlı nüfus oranına sahip ilk üç ülke sırasıyla yüzde 29,9 ile Japonya, yüzde 24,1 ile İtalya ve yüzde 23,3 ile Finlandiya oldu. Türkiye, 184 ülke arasında 66. sırada yer aldı.

Her 4 haneden birinde yaşlı var

Türkiye'de 2022 yılında toplam 26 milyon 75 bin 365 haneden 6 milyon 276 bin 433'ünde yaşlı nüfus olarak tanımlanan, 65 ve daha yukarı yaşta en az bir fert bulunduğu görüldü. Diğer bir ifadeyle, hanelerin yüzde 24,1'inde en az bir yaşlı fert yaşadığı görüldü.

Verilere göre Türkiye'de yaşlılara ilişkin tablo özetle şöyle;

1 milyon 632 bin 874 yaşlı tek başına yaşıyor. Yalnız yaşıyan yaşlıların 74,7'sini kadınlar, yüzde 25,3'ünü ise erkekler oluşturuyor.

Yalnız yaşayan her yaşlı yüz erkekten bir hiç evlenmemiş. 83'ü resmi nikahlı, 4 boşanmış ve 11'nin de eşi ölmüş.

Yalnız yaşayan yaşlı kadınlıran üçü hiç evlenmemiş, 46'sı resmi nikahla evli, dördü boşanmış, 46'sının eşi ölmüş.

Kendisine bakamayacak yaşlıların 31 evde bakım hizmeti almayı, 27'si çocukların yanında kalmayı ve 15'i de huzurevine gitmek istiyor.

65 yaş üstü bireylerin kendilerine bakamayacak kadar yaşlandıklarındaki yaşam tercihleri incelendiğinde ise 46'sı çocuklarının yanında kalmayı, 32'si evde bakım hizmeti almayı, 10'u ise huzurevi/bakımevine gitmeyi istediğini belirtiyor.

En büyük mutluluk kaynağı aile

Çocukları ile aynı evde yaşamayan yaşlıların çocukları tarafından ziyaret edilme sıklığı incelendiğinde, haftada birkaç kez ziyaret edilme oranı yüzde 55,0 iken hiçbir zaman ziyaret edilmeme oranı yüzde 1,3 oldu. Haftada bir kez ziyaret edilme oranı yüzde 9,0, ayda birkaç kez ziyaret edilme oranı yüzde 15,4, ayda bir kez veya daha az sıklıkla ziyaret edilme oranı ise yüzde 19,3 oldu.

Mutlu olduğunu beyan eden 18 ve daha yukarı yaştaki bireylerin oranı 2022 yılında yüzde 49,7 iken bu oran 65 ve daha yukarı yaştaki bireyler için yüzde 57,7 oldu. Genel mutluluk düzeyi orta seviyede olan yaşlı bireylerin oranı yüzde 28,6 iken mutsuz olduğunu beyan eden yaşlıların oranı ise yüzde 13,7 oldu. Yaşlıların en büyük mutluluk kaynağı ise yüzde 60 oranı ile aile...