Varant ve sertifikalarda yeni dönem başlıyor

Borsa İstanbul, varant ve sertifika işlemlerinde piyasa  yapıcılık  aktivitesinin ve piyasa işleyişinin etkinliğini artırmak üzere mevcut  borsa payı ve piyasa yapıcılık sisteminde yeni uygulamaların devreye  alınmasına karar verdi.

Yapılan düzenlemeler 1 Aralık 2022 tarihinden itibaren yürürlüğe girecek.

Borsa İstanbul'dan yapılan açıklamada, mevcut durumda varant ve sertifikalarda borsa payı tarifesi, işlem hacmi üzerinden belirli bir oran olarak (varant ve sertifikanın dayanak varlıklara göre değişen  oranlarda) uygulandığı; ayrıca varant ve sertifikalarda piyasa yapıcı olan üyelere kotasyonlar üzerinden gerçekleştirdikleri işlemlerde borsa payı tarifesi performans değerlendirmesine tabi tutulmaksızın %50 indirimli olarak uygulandığı hatırlatıldı.

Yeni yapıda varant ve sertifikalarda geçerli borsa payı tarifesi esasları  güncellenecek. Yeni tarifeye göre her bir işlem bazında hacim ve miktar üzerinden iki ayrı borsa payı hesaplanacak ve hesaplanan tutarlardan yüksek olanı nihai borsa payı olarak belirlenecek.  Buna göre, endekse dayalı olmayan varant ve sertifikalarda her işlemde işlem hacmi üzerinden 0,3 baz puan ve işlem miktarı üzerinden 0,01 kuruştan büyük olan tutar; endekse dayalı varant ve sertifikalarda gerçekleştirilen işlemlerde ise işlem hacmi üzerinden 0,4 baz puan ve işlem miktarı üzerinden 0,013 kuruştan büyük olan tutar borsa payı olarak belirlenecek.

Devreye alınacak yeni piyasa yapıcılık sisteminde varant ve  sertifikalardaki piyasa yapıcılar minimum kotasyon miktarı ve maksimum yayılma aralığı kriterlerine göre yatırım aracı bazında ve günlük olarak performans değerlendirmesine tabi tutulacak. Piyasa yapıcılar performans  kriterlerini sağladıkları günlerde yüzde 50 oranında Borsa Payı indirimine hak kazanabilecekler. Piyasa yapıcılar, günlük olarak yapılan performans değerlendirmesine ek olarak yılda 2 kez olmak üzere ayrıca bir değerlendirmeye tabi olacak olup, belirlenen kriterleri sağlayamayanların  piyasa yapıcılık görevleri Genel Müdür tarafından sona erdirilebilecek.

Açıklamada şöyle devam edildi:

Buna göre günlük ve dönemsel performans değerlendirmesinin esasları aşağıdaki gibi oluşturulmuştur:

* Piyasa yapıcıların çift taraflı olarak girmeleri gereken minimum kotasyon miktarı 250 lottur.

* Maksimum kotasyon yayılma aralıkları aşağıdaki tabloda yer almaktadır:

* Piyasa yapıcılar, borsa payı indirimine hak kazanabilmek için varant/sertifika sırası bazında miktar ve fiyat kriterlerini günlük olarak sürekli işlem süresinin %90'ı ve üzerinde sağlamak zorundadır.

* Piyasa  yapıcılar,  dönemsel  performans  değerlendirmesi  kapsamında  miktar  ve  fiyat  kriterlerini değerlendirme  dönemi  içerisinde  dayanak  varlık  bazında  ortalama  olarak  %65  ve  üzerinde sağladıkları sürece başarılı kabul edilirler.  

* Dönemsel değerlendirme sonuçlarına göre 2 kez üst üste başarısız sayılan piyasa yapıcılar Borsa Genel Müdürlüğünce uyarılabilir.

* Uyarıyı  gerektiren  başarısızlık  durumunun  tekrarı  halinde  ilgili  dayanak  varlık  üzerine  ihraç edilmiş  varantlar/sertifikalarda  yürütülen  piyasa  yapıcılık  faaliyeti,  söz  konusu  işlem sıralarının vade sonu itibarıyla Borsa Genel Müdürlüğünce sonlandırılabilir.

* Piyasa  yapıcılık  faaliyeti  sonlandırılmış  üyeler  6  ay  süre  ile  aynı  dayanak  varlık  üzerine  ihraç edilmiş varant/sertifikalarda piyasa yapıcı olmak üzere başvuruda bulunamazlar."