'Büyük Patlama makinesi' arızalandı

CERN laboratuvarında bulunan LHC atom altı parçacık çarpıştırıcısı, mıknatıslarından birinde yaşanan kısa devreden dolayı teknik arıza yaşıyor. CERN'den yapılan açıklamada, 'LHC'nin yeniden çalıştırılmasının birkaç gün veya birkaç hafta erteleneceği' belirtildi. LHC'nin iki yıl aradan sonra bu hafta yeniden deneylere başlaması bekleniyordu.

LHC'nin iki yıl boyunca bakımdan geçirilen 27 km genişliğindeki tüpleri, bugün yapılması planlanan ilk deneyde proton ışınlarının zıt yönlerden ateşlenerek çarpıştırılmasına tanık olacaktı. Deneylerde, 2010-2013 yılında yapılan deneylerin iki katı oranın güç ortaya çıkması bekleniyor.

CERN direktörü Rolf Heuer, yaşanan sorunun ciddi olmadığını belirterek, arızanın LHC'yi oluşturan sekiz kısımdan bir tanesinde gerçekleştiğini söyledi. Heuer, 'ikinci deneme için bir sorun görünmediğini ve birkaç gün veya hafta içinde LHC'nin çalıştırılacağını' belirrti. CERN yetkilisi Frederick Bordry ise arızanın yaşandığı kısmın soğuk olduğunu, bakım için ısıtılması gereken kısımın daha sonra tekrar soğutulacağı bilgisini verdi. Bordy, bu sürecin bakım süresini uzatabileceğini belirtti.

Atom altı parçacıkların çarpışmasıyla, Büyük Patlama'nın minyatür versiyonu oluşturuluyor ve patlamanın ardından Evren'in erken dönemleri anlaşılmaya çalışılıyor. CERN araştırmacıları, 2012'de Higgs bozonu olarak adlandırılan yeni bir atom altı parçacığın keşfini duyurmuştu. Elde edilen yeni bulgular ışığında Standart Modelin ötesine giden yeni bilgilere ulaşılması bekleniyor.

Ulaşılması istenen en büyük bilgiler arasında, Evren'in yüzde 96'sını oluşturduğu düşünülen karanlık madde yer alıyor. Görülemeyen ancak çevresindeki nesnelere yaptığı etkiyle tespit edilen karanlık maddenin bileşeni ve özellikleri halen bilinmiyor.

Kaynak: Al Jazeera