Scope’dan Türkiye değerlendirmesi

Avrupa’nın önde gelen Kredi derecelendirme kuruluşu Scope Ratings’ten Türkiye değerlendirmesi geldi.

Skope değerlendirmesinde, Türkiye'nin sıkı para politikasının enflasyonu düşürmeye, dış hesapları desteklemeye ve resmi rezervleri yenilemeye devam ettiğini ve uzun vadeli kredi görünümünü, sürekli yüksek enflasyona ve geniş bir bütçe açığına rağmen iyileştirdiğini bildirdi.

TCMB’nin politika değişikliği zorlukları hafifletti

Scope Analisti Thomas Gillet tarafından hazılananan analize göre, yönetim ve kamu sektörü, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) 18 ay önce başlattığı politika değişikliğine ve Türkiye'nin uzun vadeli döviz notlarına (B/Pozitif) yönelik zorlukları hafifletmeye yardımcı olmalı.

Analist şöyle devam etti:

"Ancak yetkililerin rehavete kapılmaları için çok az sebep var. Türkiye'nin Ağustos 2024'te yüzde 52 olan yıllık enflasyonu, gelişmekte olan piyasalar arasında en yüksek seviyeler arasında yer almaya devam ediyor - örneğin, Mısır'daki enflasyon (B-/Durağan) yüzde 26'da seyrediyor - ancak Mayıs 2024'teki yüzde 75'lik zirvenin altında.

TCMB'nin faizleri kalıcı olarak pozitife çekebileceğini göstermesi gerekiyor

Enflasyon yüzde 5'lik resmi hedefin oldukça üzerinde kaldığı için, TCMB'nin reel faizleri kalıcı olarak pozitif bölgeye çekebileceğini göstermesi gerekiyor; bu, iç ekonomi için finansal koşullarda önemli bir dönüşümü sürdürmek ve büyüme ve yatırım için yeni bir ivme sağlamak için kritik bir faktör.

TCMB'nin politika faizini kademeli olarak düşürmesi bekleniyor

Şimdilik, enflasyonun daha da sert bir şekilde gerilediğini ve reel oranı tekrar pozitif bölgeye ittiğini varsayarak, dezenflasyon sürecinin TCMB'nin bir haftalık politika faizini şu anki yüzde 50'den kademeli olarak düşürmesini sağlaması bekleniyor.

GSYH'nin değişmeden kalmasını bekliyoruz

2024'te yüzde 55'e ve 2025'te yüzde 30'a ulaşması öngörülen Türkiye'nin yıllık enflasyonunda devam eden düşüş, muhtemelen parasal ve mali politikalar arasında gelişmiş koordinasyon gerektirecektir. Merkezi hükümet bütçe açığının, ücret ayarlamalarını ve nakit transferlerini tetikleyen çift haneli enflasyon tarafından yönlendirilen 2024'te GSYH'nin yüzde 5,2'si seviyesinde, 2023'ten değişmeden kalmasını bekliyoruz.

Mali disiplinin sıkılaşması öngörülüyor

Yetkililer, ekonomiyi uzun süreli yüksek faiz oranlarının etkisinden korumak için yaklaşık yüzde 30'luk mütevazı bir genel hükümet borcu-GSYH'sinin sunduğu hareket alanını kullandığından mali disiplinin ancak yavaşça sıkılaşması bekleniyor. Yerel para birimindeki kredi büyümesi, bir yıl önceki yüzde 69'dan düşerek Ağustos 2024'te yıllık yüzde 30'a geriledi.

Kısıtlayıcı politika ekonomik yavaşlamayı uzatabilir

Daha kısıtlayıcı bir politika karışımının yakın vadeli ekonomik yavaşlamayı uzatması bekleniyor; Reel GSYH büyümesi 2024'te yüzde 3,5 (önceki yüzde 3,2 projeksiyonundan daha yüksek olsa da) ve 2025'te yüzde 3,2 (değişmedi) olacak; bu, 2023'teki yüzde 4,5'ten düşecek.

Para politikasındaki eksen kayması sağlam zemine oturtuyor

Yetkililerin yollarına devam ettikleri varsayıldığında, Türkiye'nin para politikası eksen kaymasının devam eden faydaları, ekonomiyi finansal istikrar ve potansiyel büyüme açısından daha sağlam bir zemine oturtmada önemli olmaya devam ediyor.

İlerlemenin temel göstergelerinden biri, daha düşük finansman gereksinimleri ve daha çeşitlendirilmiş fon kaynakları nedeniyle ödemeler dengesindeki gerginliğin azalmasıdır.

Cari açık pozitife döndü

Cari hesap Haziran-Temmuz 2024'te pozitife döndü ve mevcut politika duruşu sürdürülürse fazlalık daha da genişleyecek. Yıllık bazda, cari hesap açığının 2023'teki yüzde 4,0'tan düşerek 2024'te GSYİH'nın yüzde 1,8'ine gerilemesi muhtemel. 

Cari hesaptaki bu iyileşme, büyük ölçüde, daha düşük enerji ve altın ithalatı ile desteklenen daha güçlü bir ticaret dengesi, dinamik mal ihracatı ve turizm gelirleri ile desteklenmektedir; liranın değer kaybı dış rekabet gücünü artırarak bu eğilimleri daha da desteklemektedir.

Atılan adımlar gelecekteki yabancı sermaye girişlerine işaret ediyor

Yetkililerin dengeli bir politika karışımına bağlı kalma isteğine olan güvenin artması, Türkiye'nin FATF'nin gri listesinden çıkarılması ve daha düşük ABD faiz oranlarıyla desteklenen daha düşük yabancı para korumalı mevduatlara ve daha yüksek gelecekteki yabancı sermaye girişlerine de işaret ediyor. Yerleşik olmayanların iç borç tutma oranı, Aralık 2023'te yaklaşık yüzde 2'den Temmuz 2024'te yüzde 9'a yükseldi; bu, lira cinsinden varlıklara olan güvenin ve Türk ekonomisinin daha az dolarizasyonunun bir işaretidir.

Dış borç ve bölgesel istikrarsızlık risk oluşturuyor

Temel senaryoda, politikalarda herhangi bir tersine dönüş olmadığı ve herhangi bir iç veya dış şok gerçekleşmediği varsayılarak, net dış varlıklar tarihi düşük seviyelerden toparlanmaya devam edecektir. Bu, artan bölgesel istikrarsızlık ve Türkiye'nin resmi rezervlere kıyasla yüksek kısa vadeli dış borcu (Temmuz 2024 itibarıyla 176 milyar ABD doları) göz önüne alındığında aşağı yönlü bir risk olmaya devam etmektedir.

Bu olumlu gelişmelere rağmen, Türkiye'nin son zamanlardaki alışılmadık para politikası sicili ve hala büyük bütçe açığı, ülkenin dirençli büyümesi ve iyileştirilmiş ekonomik yönetişimine bakılmaksızın uzun ve zorlu bir dezenflasyon sürecine işaret ediyor."

Scope'un Türkiye için bir sonraki takvim derecelendirme inceleme tarihi 6 Aralık 2024 belirtildi.