Yatırımcıdan şirketlere 340 milyar TL’lik kaynak
Yüksek kredi maliyetleri, şirketleri sermaye piyasalarına yönlendirdi. Son 4 yılda 180 şirketin halka arz yoluyla sağladığı kaynak 180 milyar TL'yi bulurken, bedelli sermaye artırımı ve ikincil halka arzlarla bu rakam 340 milyar TL’ye ulaştı.
Abone olDünya Gazetesi Yazarı Ufuk Korcan'ın bugünkü köşe yazısında 2021-2024 yılları arasında Borsa İstanbul’da toplam 180 şirketin halka arz edildiği ve bu süreçte şirketlerin yatırımcılardan 180 milyar TL’lik kaynak sağladığı belirtildi.
Yazıda, halka arzların yanı sıra, borsada işlem gören şirketlerin de finansman ihtiyaçlarını karşılamak için bedelli sermaye artırımları ve ikincil halka arzlara yöneldiğinin altı çizildi. Korcan'ın değerlendirmesinde son 4 yılda bu yöntemlerle şirketlerin toplamda 160.4 milyar TL’lik ek finansman sağladığına vurgu yapılırken, yatırımcıların sermaye piyasaları aracılığıyla toplam 340 milyar TL’lik kaynak yarattığı ifade edildi.
Ufuk Korcan, 'Yatırımcı son 4 yılda şirketlere 340 milyar TL kaynak yarattı' başlıklı yazısında şunları kaleme aldı:
"Geçen yıl tasarruf sahipleri için oldukça hareketli geçti. Parasını mevduat ve para piyasası fonlarında değerlendirenlerin yüzü gülerken, hisse senedi yatırımcısı borsadan umduğunu bulamadı. Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği’nin (TSPB) verilerine göre, Türkiye’de toplam tasarruf büyüklüğü 33 trilyon 723 milyar TL seviyesinde. Bu tutarın yüzde 55’i yani 18 trilyon 555 milyar TL’si mevduatta, yüzde 27.93’ü tahvil-bonoda, yüzde 17.03’ü ise hisse senedinde değerlendiriliyor.
Tasarruflarda aslan payı mevduatta
Toplam tasarruflar içerisinde yabancı yatırımcıların da birikimleri bulunuyor. Yabancıların payları çıkarıldığında ise, yurtiçi yerleşiklerin toplam tasarruflarının 29 trilyon 831 milyar TL olduğu görülüyor.
Yurtiçi yerleşiklerin birikimlerinin yüzde 58.32’si mevduatta, yüzde 29.47’si tahvil-bonoda, yüzde 12.20’si ise hisse senedinde. Kabaca aslında ‘tasarruf sahiplerinin büyük bölümü geçen yıl enflasyonun üzerinde getiri elde etmeyi başardı’ diyebiliriz. Yatırımcı sayısının 2023 yılında 8.5 milyona çıktığı Borsa İstanbul’da geçen yıl ciddi bir çıkış yaşanmış ve yatırımcı sayısı 6 milyon 840 bine gerilemişti.
Yatırımcı sayısındaki düşüşte sabit getirili risksiz enstrümanlardaki cazip getiri oranları ve halka arzlarda geçmiş yıllarda yaşanan performansların düşmesi gösteriliyor. Türkiye sermaye piyasalarında işlem yapan yabancı yatırımcıların en fazla ilgi gösterdiği yatırım aracı ise hisse senedi. Geçmiş yıllara oranla borsadaki payları oldukça aşağılara inen yabancıların Türkiye’de yaklaşık 3.9 trilyon TL’lik tasarrufu var. Söz konusu rakamın yüzde 54’ü hisse senedinde tutuluyor.
Borsa krediye alternatif oldu
Yüksek kredi maliyetleri nedeniyle, son yıllarda halka açılan şirket sayısında önemli artış yaşandı. 2021 yılında 52, 2022 yılında 40, 2023 yılında 54, 2024 yılında ise 34 olmak üzere son 4 yılda borsaya gelen toplam şirket sayısı 180 oldu. Bu yıl da halka arzlar hız kesmeden devam ediyor. 2021-2024 yılları arasında halka arzı gerçekleştirilen 180 şirket, bu sayede toplam 180 milyar TL’lik kaynağa erişti.
Hisseleri borsada işlem gören şirketler de yine bedelli sermaye artırımları ve ikincil halka arzlarla yatırımcılardan finansman sağlamaya devam etti. Şirketler 2021- 2024 yılları arasında özkaynak finansmanı amacıyla borsada yaptıkları bedelli sermaye artırımı ve ikincil halka arzlarla toplam 160.4 milyar TL’lik kaynak yarattı. Böylece son 4 yılda şirketler hem birincil hem ikincil halka arzlar ve bedelli sermaye artırımları ile yatırımcılardan toplam 340 milyar TL topladı.
Özel sektör hisse senedi dışında ihraç ettiği borçlanma araçlarıyla da finansman yaratabiliyor. Son 4 yılda 6 bin 456 adet özel sektör borçlanma araçları ihracıyla toplam 1 trilyon 644 milyar TL’lik finansmana erişildi.
Özel sektör borçlanma araçlarına ilgi
Bu tutarın 565 milyar TL’lik kısmı geçen yıl, 459 milyar TL’lik kısmı 2023 yılında, 362 miyar TL’lik kısmı ise 2022 yılında elde edildi. Menkul Kıymet Yatırım Ortaklıkları, Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklıkları, Emeklilik Fonları ve Yatırım Fonları’ndan oluşan kurumsal yatırımcıların toplam portföy büyüklüğü ise 6 trilyon 158 milyar TL seviyesinde. Bu tutarın yüzde 72’si yani 4 trilyon 418 milyar TL’si yatırım fonlarında.
Ufuk Korcan'ın yazısına ulaşmak için tıklayın...
Yasal Uyarı Notu: Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.