Yeni asgari ücret neleri değiştirecek?
Asgari ücretteki yüzde 30'luk artış, çalışanların yanı sıra milyonlarca yurttaşın da hayatında değişikliğe yol açacak. Askerlik, doğum borçlanmaları, işsizlik maaşı, kısa çalışma ödeneği, isteğe bağlı sigorta, genel sağlık sigortası primi gibi birçok kalem yüzde 30 oranında zamlanacak.
Abone ol2025 yılında uygulanacak asgari ücret geçen yıla göre yüzde 30 oranında zamlandı. Brüt asgari ücret 26 bin 5 lira, net asgari ücret de 22 bin 104 lira oldu.
Yeni asgari ücret 1 Ocak’tan geçerli olmak üzere uygulanacak. Asgari ücretle çalışan işçiler yeni tutar üzerinden ilk ücretlerini 1 Şubat’ta alacaklar.
Asgari ücret, bu ücretle çalışanların yanı sıra milyonlarca kişiyi doğrudan veya dolaylı olarak etkiliyor. Bunların başında ise devlete olan bazı ödemeler ve yükümlülükler ile devletin vatandaşlara yaptığı bazı ödemeler geliyor.
Habertürk'ten Ahmet Kıvanç'ın haberine göre, askerlik ve doğum borçlanmasında yıl bitmeden başvuru yapanlar maliyet artışından etkilenmeyecek.
İşsizlik maaşı artacak
İşsizlik ödeneği son 4 aylık ortalama ücretin yüzde 40’ı oranında ödeniyor ve brüt asgari ücretin yüzde 80’ini aşamıyor. En düşük işsizlik ödeneği net 7.940 TL’den 10.323 TL’ye, en yüksek işsizlik ödeneği ise 15.881 TL’den 20.646 TL’ye çıkacak.
İşsizlik ödeneği almaya devam edenlerden, işsiz kaldığı tarih itibarıyla son 4 aylık ortalama brüt ücreti 25.808 liranın altında olanların işsizlik ödeneği değişmeyecek. Önceki işsizlik ödeneği tutarını almaya devam edecekler.
İşsiz kaldığı tarih itibarıyla son 4 aylık ortalama ücreti 25.808 liranın üzerinde olanların işsizlik ödenekleri ise artacak. Örneğin, son 4 aylık ortalama brüt ücreti 50 bin lira olan işçinin işsizlik ödeneği hakkı normalde 19.848 liradır. Ancak, tavan tutar asgari ücretin yüzde 80’ini aşamadığı için bu kişiye 15.881 TL işsizlik ödeneği veriliyor. İşsizlik ödeneği tavanı 1 Ocak’tan itibaren 20.646 TL’ye çıkacağından bu işçinin işsizlik maaşının kalan tutarı ocak ayından 19.848 TL üzerinden ödenecek.
Kısa çalışma ödeneği 39 bin lira olacak
Kısa çalışma ödeneği (KÇÖ) de 12 aylık ortalama ücretin yüzde 60’ı oranında ödeniyor. Ödenek tutarı asgari ücretin yüzde 150’sini aşamıyor. Buna göre, KÇÖ tavanı 30 bin 3 TL’den 39 bin 8 TL’ye yükselecek.
Halen KÇÖ almakta olan kişilerden, 12 aylık ortalama brüt ücreti 65.013 liranın altında olanların ödenekleri değişmeyecek, 65.013 liranın üzerindekilerin ödenekleri ise ocak ayından sonra yeni tavana göre ödenecek. Yeni tavanı aşmamak şartıyla 12 aylık brüt ücretlerinin yüzde 60’ını almaya başlayacaklar.
Zamsız doğum borçlanmasında son altı gün
Askerlik ve doğum borçlanma primleri, vatandaşın kendi belirlediği prime esas kazanç üzerinden ödeniyor. En düşük kazanç tutarı asgari ücretten az olamıyor. Bu nedenle, asgari ücretteki artışa paralel olarak Sosyal Güvenlik Kurumu’na yapılan hizmet borçlanmalarında prim maliyetleri yüzde 30 oranında artacak.
Mevcut asgari ücret üzerinden 1 günlük borçlanma için en düşük prim tutarı 213,36 TL iken yeni asgari ücret üzerinden 277,39 TL olacak. Böylece 18 aylık askerlik borçlanması için ödenecek prim tutarı 115 bin 214 TL’den 149 bin 791 TL’ye yükselecek.
Kadınlar sigortalı çalışmaya başladıkları tarihten sonra doğan çocukları için 2 yıla kadar olan dönemde boşta geçen sürelerini borçlanabiliyorlar. Bir kadın üç çocuk için toplam 6 yıla kadar borçlanma yapabiliyor.
Bir çocuk için 720 günlük borçlanmanın maliyeti 153 bin 619 TL’den 199 bin 720 TL’ye çıkacak. Borçlanma maliyeti 46 bin 101 TL artacak.
Yeni yılda askerlik veya doğum borçlanması yapmayı planlayanlar, 31 Aralık 2024 tarihine kadar e-Devlet üzerinden veya sosyal güvenlik müdürlüklerinden borçlanma başvurusu yaptıkları takdirde maliyet artışından etkilenmeyecekler. Primi yeni asgari ücret üzerinden değil, şu anki asgari ücret üzerinden ödeyecekler.
65 yaş aylığına asgari ücret zammı
65 yaş aylığı ve engelli aylığı memur maaş katsayısı ile belirleniyor. Ancak, 65 yaş aylığı ve engelli aylığı bağlatmak için başvuru yapanların muhtaç olup olmadığını tespit etmek için muhtaçlık kriterine bakılıyor. Hane içinde kişi başına düşen geliri net asgari ücretin 3’te 1’inden az olanlar muhtaç kabul ediliyor. Mevcut asgari ücrete göre 5.667 TL olan muhtaçlık kriteri yeni asgari ücretle 7.368 TL’ye çıkacak. 2024 yılında muhtaçlık kriterine uygun olmayanlar, yeni asgari ücretle uygun olabilirler.
Kıdem tazminatı ne kadar artacak?
Kıdem tazminatı işçiye ödenen son ücret üzerinden hesaplanıyor. Asgari ücretle çalışanların bir yıllık hizmet karşılığı halen 19.850,51 TL olan kıdem tazminatları, yeni asgari ücretle 25.808,12 TL’ye çıkacak. Asgari ücretle çalışanların yeni kıdem tazminatından yararlanabilmesi için ocak ayında çalışıp 1 Şubat’ta yeni asgari ücret üzerinden ücretlerini almaları gerekiyor.
GSS primi kaç lira olacak?
Sigortalı bir işte çalışmayan veya anne baba ya da eşi tarafından bakılmakla yükümlü olmayan kişilerin genel sağlık sigortası (GSS) primlerini kendileri ödemeleri gerekiyor. GSS prim tutarı halen aylık 600,08 TL olarak uygulanıyor. Yeni yıldan itibaren bu tutar aylık 780,16 TL’ye çıkacak.
Stajyer ücretleri 6 bin 600 liraya çıkacak
Aday çırak ve çıraklar ile işletmelerde mesleki eğitim gören, staj veya tamamlayıcı eğitime devam eden öğrencilere ödenen ücretler da asgari ücrete göre belirleniyor. Halen 5.100 TL olan aylık staj ücreti yeni yıldan itibaren 6.631 TL’ye yükselecek.
Kaynak: Bloomberght